چه باغ يا حياط شما كوچك باشد چه بزرگ، بهروز كردن و توسعه دادن آن مادامي كه شما يك برنامه دقيق و روشن داشته باشيد كار كاملا سادهاي است. با فكر كردن و تعيين كردن نيازهاي اساسي، استفاده حداكثري از تمام فضاهاي ممكن، برنامهريزي دقيق و هدفمند، و استفاده از يك سبك مشخص و مناسب، ميتوانيد به باغ يا حياطي دست يابيد كه همه نيازهاي شما را در فضاي بيروني خانه خود برطرف ميكند و شما را در داشتن شبها و روزهاي مفرح و جذاب ياري ميكند.
۱٫ نيازهاي اساسي و ملزومات اصلي خود را تعيين كنيد.
سازش و به توافق رسيدن مهمترين بخش در برنامهريزي براي به روز كردن يك باغ است. اگرچه همه ما به داشتن بركه دوستداشتني پر از ماهي، يك استخر پرآب و زلال، و مناظر زيبا بسيار علاقه داريم، اما خب طبيعي است كه نميتوان همه چيزهايي كه به آن علاقه داريم را در يك فضاي مشخص در كنار هم داشت و نميتوان به آن ايدهآل رويايي دست يافت.
پيش از آنكه ذوقزده شويد و براي خريد وسايل مورد نياز به فروشگاههاي وسايل باغباني برويد، مدت زماني را وقت بگذاريد و در ساعات مختلف روز چرخي در حياط خود بزنيد و به اين فكر كنيد كه نيازهاي اصلي شما چيست و با اضافه شدن چه چيزهايي ميتوان اين نيازها را برطرف كرد. چه عناصري هستند كه بدون آنها نميتوانيد در فضاي بيروني خانه خود زندگي كنيد و به نوعي جزء نيازهاي اساسي شما به حساب ميآيند؟ آيا ميخواهيد در فضاي بيروني خانه خود تفريح كنيد؟ آيا يك پاسيو و يك فضاي غذاخوري در فضاي بيروني خانه براي شما مهم و ضروري است؟ تمام اين جنبهها را بررسي كنيد و بر اساس آن ديگر كارها و برنامههاي خود را شكل دهيد.
يک حياط کوچک بهانه بسيار خوبي است كه به تخيل خود اجازه خودنمايي بدهيد و برنامهها و كارهاي مختلفي را در آن تجربه و آزمايش كنيد. اين فضا كه به دقت در مورد آن برنامهريزي شده است (عكس بالا) داراي يك مسير بسيار كوچك اما زيبا، باغچههاي كوچك مرتفع، و يك زمين شني جذاب و خاص است. اگر براي تمام اجزا و فضاهاي باغ خود برنامه داشته باشيد و به آن فكر كنيد، تعجب خواهيد كرد كه چقدر فضا در اختيار داريد و چقدر راحت ميتوانيد كارهاي متفاوت و متنوعي در آن انجام دهيد.
از عكس بالا كاملا مشخص است كه هدف مالك اين خانه از طراحي اين باغ ايجاد فضايي براي آرامش و آسايش است. يك پاسيوي سنگفرش شده براي تفريح و سرگرمي در فضاي بيرون خانه، فنسهايي براي ايجاد حريم كه با درخت مو پوشيده شدهاند، يك بركه كوچك كه روي آن يك پل زيبا طراحي شده است، و مجموعه زيادي از گلها و گياهان مختلف باعث شدهاند كه بيشترين استفاده از اين فضا شود و در عين حال تمام نيازهاي مالك آن برطرف شود.
تصميمگيري در مورد نيازهاي اساسي و ملزومات ضروري به شما كمك ميكند تا در مورد ميزان پولي كه ميخواهيد بابت اين كار خرج كنيد تصميم بگيريد. بيشتر بر روي مواد و مصالحي كه در چشم هستند و بايد داراي كيفيت خوبي باشند، مانند سنگفرشهاي پاسيو، مسيرها و راههاي سنگي، مبلمان، و غيره، سرمايهگذاري كنيد. اين هزينهها را در بخشهاي ديگري ميتوانيد جبران كنيد مانند كاهش هزينههاي مربوط به آبياري گياهان و گلها (البته اگر ممكن است) و خريدن وسايلي كه خيلي مهم نيستند از دستهدومفروشيها يا جمعهبازارها. همچنين براي كاهش هزينهها ميتوانيد بخشي از وسايل نه چندان ضروري را از مراكز بازيافت خريداري كنيد.
۲٫ كل فضاي خود را در نظر بگيريد.
علاوه بر طراحي منظره به راهها، كفپوشها، و چيزهايي از اين دست نيز فكر كنيد. همانطور كه به فكر فضاهايي براي گلها و گياهان هستيد به جاي انسانها هم در درون حياط هم فكر كنيد، در غير اين صورت به خوبي و راحتي نميتوانيد از فضاي بيروني خانه خود لذت ببريد. مالك اين خانه به خوبي براي طراحي اين فضا برنامهريزي كرده و قسمتهاي مختلف باغ را بر اساس كاركردشان از هم جدا كرده است. پيادهروهاي آجري نشاندهنده فضاي باغ هستند و در انتهاي آن يك فضاي غذاخوري براي ساكنان اين خانه طراحي شده است.
اينكه تصميم بگيريد از فضاي فيزيكي بيشتري در طراحي باغ خود استفاده كنيد به اين معني نيست كه بايد حتما از قطعات بتني يا موادي از اين دست استفاده كنيد. فضاي باغ خود را با استفاده از انواع مختلف سنگها و سنگفرشها طراحي كنيد تا به ظاهري جذاب و متفاوت دست يابيد. همانطور كه در عكس بالا مشاهده ميكنيد تركيب سنگهاي ريز، سنگهاي درشت، سنگفرشها، و سطوح بتني جذابيت بصري زيبايي به اين باغ داده است و كنتراست فوقالعاده جذابي با فضاي سبز پيرامون آن ايجاد كرده است.
از فضاهاي عمودي غافل نشويد. ديوارها و فنسها همانقدر مهم هستند كه سطح زمين. با استفاده از درخت مو، گياهان پيچي، چراغهاي آويز، چراغهاي ديواري، و يا حتي قاب عكس يا آينه فضاهاي عمودي باغ خود را زيبا و جذاب كنيد.
تقسيم كردن باغ خود به فضاهاي مختلف و به شكلهاي مختلف باعث ميشود باغ شما بزرگتر و دلبازتر به نظر برسد. با استفاده از حاشيههاي سنگي يا آجري فضاهاي سبز، سنگفرشها، و مناظر ديگر را از هم جدا كنيد تا باغ شما به قسمتهاي مختلف با كاربردهاي متفاوت تقسيم شود. در اين كار استفاده از بافتهاي مختلف را فراموش نكنيد.
۳٫ پلان در نظر گرفته شده براي طراحي باغ خود را روي كاغذ بياوريد.
وقتي در اين مورد كه ميخواهيد چه عناصري در باغ شما حضور داشته باشند تصميم گرفتيد و نحوه استفاده از فضاهاي مختلف باغ براي شما روشن و واضح شد، پلان كلي باغ خود را روي كاغذ بياوريد. وقتي يك پلان دقيق (و با مقياس درست) در مورد نحوه قرارگيري فضاها در كنار هم و چگونگي تركيب آنها با هم در اختيار داشته باشيد روند انجام كارها براي شما (و يا فردي كه با شما در اين كار همكاري ميكند) راحتتر و دقيقتر ميشود و از اين مسئله اطمينان پيدا ميكنيد كه باغ شما دقيقا شبيه همان چيزي ميشود كه براي آن برنامهريز و طراحي كردهايد.
هنگام برنامهريزي و طراحي حياط خود منظره محوطه را از خانه نيز در نظر بگيريد. شما ميخواهيد كه وقتي به سمت باغ ميرويد اين فضا از نظر شما جذاب و زيبا باشد، اما اين باغ بايد از پنجرههاي اتاق خواب شما نيز زيبا و خوشايند به نظر برسد. ايجاد حسي از تقارن و تعادل در طراحي باغ باعث ميشود كه باغ شما از زاويه ديد كسي كه در درون خانه هم قرار گرفته زيبا و جذاب باشد. گاهي نگاه كردن به باغ از درون خانه از بودن در آن لذتبخشتر است.
به اين فكر كنيد كه ميخواهيد محوطه مخفي را در كجا قرار دهيد. اين فضا ميتواند يك فضاي مخفي باشد كه در آن از روزهاي خنك پاييزي و نوشيدن يك نوشيدني خنك لذت ببريد و يا فضايي باشد كه از ديده شدن و به چشم آمدن بينظميها يا سطل آشغال موجود در باغ جلوگيري ميكند. اين فضاي بيروني كه در عكس بالا مشاهده ميكنيد، داراي فضاي مخفي هوشمندانهاي است كه در آن باربكيو، سطل آشغال، و مبلمان اضافه پاسيو براي زمانهايي كه نياز به نشيمنهاي بيشتري در باغ هست پنهان شدهاند.
۴٫ از يك سبك ساده و برجسته در طراحي باغ خود استفاده كنيد.
طرح رنگي و تم كلي طراحي باغ خود را ساده انتخاب كنيد. قرار دادن تعداد زيادي وسيله با رنگها و سبكهاي مختلف به سرعت چشم را خسته ميكنند و باغ را تبديل به فضايي خستهكننده و كسلكننده ميكند. همه شما ميخواهيد كه باغ شما يك فضاي آرامشبخش و زيبا باشد. فضايي كه در عكس بالا مشاهده ميكنيد داراي طراحي بسيار مينيماليستي است و اگرچه داراي نيمكتها و وسايل تزئيني اندكي است، اما همه آنها داراي رنگمايههاي خنثي يكساني هستند و از اين طريق فضايي آرامشبخش و زيبا در باغ ايجاد شده است.
اضافه كردن يك نقطه كانوني در فضاي انتهايي باغ باعث ميشود تا چشم سريعا توجهاش به اين منطقه جلب شود و از اين طريق فضاي باغ بزرگتر و بازتر به نظر ميرسد. همانطور كه در عكس بالا مشاهده ميكنيد استفاده از فنسها در كنار ديوارهاي سنگي و پنجرههاي بزرگ باعث ايجاد نقطه كانوني كاربردي در اين باغ شده است. وجود پنجرهها در ديوار باعث ورود نور طبيعي به داخل ميشود و ديوارها مانعي در برابر منظره زيباي باغ از بيرون ايجاد نميكنند. يك بركه كوچك، يك گلدان بزرگ، يا يك مجسمه نيز ميتوانند چنين فضايي را در انتهاي باغ ايجاد كنند.
اگر شما يك باغ كوچك داريد، اين فضا (عكس بالا) ميتواند ايدههاي خوب و مناسبي به شما براي طراحي باغتان بدهد. جزئيات خاصي به فضاي خود اضافه كنيد كه معمولا در فضاهاي داخلي خانه وجود دارند و فضا را زيباتر و چشمگيرتر ميكنند. استفاده از آينه شيوه فوقالعاده خوبي براي خلق اين توهم است كه فضاي باغ شما از آن چيزي كه واقعا هست بزرگتر و بازتر است.
گويهاي آينهاي در كنار معبرهاي موجود در باغ خانه خود بگذاريد و يا آنها را در فضاهاي ديگر استفاده كنيد تا نور طبيعي در باغ شما پخش شود. اين گويها همان تاثيراتي را در فضاي باغ ايجاد ميكنند كه يك آينه در فضا ايجاد ميكند، اما اين گويها جذابيت بصري و زيبايي بيشتري نسبت به يك آينه دارند.
كاشتن گلها و گياهان در ميان حاشيههاي كمارتفاع (و يا حتي بدون حاشيه) باعث ميشود تا فضاي باغ شما عريضتر به نظر برسد و در عين حال وجود سطوح مختلف در باغ باعث ايجاد حسي از بافت و بُعد ميشود. اين كار در فضاي باغي كه در عكس بالا مشاهده ميكنيد انجام شده است.
استفاده از سطوح مختلف در حياطها يا باغهاي خانههاي كه بر روي تپه يا دامنه كوه ساخته شدهاند و زمين آنهاش شيبدار است راه بسيار هوشمندانهاي است. به جاي اينكه باشيب تپه بجگنيد با آن كنار بياييد. اضافه كردن باغچههاي مرتفع كه داراي گلها و گياهان بلند هستند همان تاثيري را در فضا ايجاد ميكند كه حاشيههاي موجود در يك باغ. بديهي است كه نگهداري از گلها و گياهان در درون باغچه بسيار راحتتر است.